Wsparcie w zakresie robotyzacji i automatyzacji nie należy rozpatrywać jedynie w perspektywie zakupu robotów czy automatów przemysłowych. Należy to rozpatrywać znacznie szerzej - w odniesieniu do Przemysłu 4.0 i wszelkich narzędzi wspierających właśnie Przemysł 4.0. Dotacje na robotyzację skupiają się na odchodzeniu od gospodarki opartej na taniej sile roboczej, a wspierają firmy opierające konkurencyjność na wiedzy i technologii. Wsparcie dotacyjne na automatyzację ma nie tyle służyć likwidacji miejsc pracy, a na poprawie sprawności realizacji procesów w przedsiębiorstwie.
Dofinansowanie dla firm na wdrożenie rozwiązań Przemysł 4.0 będzie dostępne w ramach poniższych programów dotacyjnych:
Dotacje na automatyzację i robotyzację dla POLSKI WSCHODNIEJ (FEPW)
Wsparcie skierowane jest do firm z sektora MSP. Ze wsparcia na robotyzację mogą skorzystać firmy PRODUKCYJNE oraz niektóre firmy USŁUGOWE. Ponieważ dotacja na design jest dostępna w ramach środków FEPW – więc tylko firmy z Polski Wschodniej (podkarpackie, lubelskie, świętokrzyskie, warmińsko-mazurskie oraz część województwa mazowieckiego) mogą się starać o dofinansowanie
Wysokość i poziom dofinansowania na wzornictwo przemysłowe
-
Maksymalna kwota dotacji wyniesie 3 mln PLN.
-
Poziom dofinansowania na design dla firm mikro i małych 70%
-
Poziom dofinansowania na design dla firm średnich 60%
Dotacje na automatyzację i robotyzację w ramach FENG
W ramach FENG wsparcie na automatyzację i robotyzację realizowane będzie w formie tzw. projektów sektorowych tj. skierowanych do danej branży (np. meblarstwo, automotive). Wsparcie skierowane będzie do firm z całej Polski, z wyłączeniem firm z Polski Wschodniej.
Natomiast dofinansowanie do robotyzacji i automatyzacji w ramach FENG uruchomione zostanie dopiero w 2024 roku.
W ostatnich latach można zauważyć znacznie nasilające się trendy technologiczne w sektorze przemysłowym, gdzie prace fizyczne wykonywane przez ludzi, są coraz częściej zastępowane maszynami. Za bezpośrednią przyczynę intensywnego wzrostu transformacji przemysłowej, uznaje się malejący stosunek liczby pracowników do rosnących potrzeb zakładów pracy. Robotyzacja i automatyzacja przemysłu rozwiązuje ten problem w dzisiejszych zakładach pracy. Zastosowana automatyzacja zmienia sposób działania dotychczasowego procesu (np. prace manualne wykonywane przez człowieka w określonym schemacie zostają zamienione na samoczynnie działający proces wykonywany przez maszynę), a robotyzacja zastępuje wykonywaną czynność maszyną
Najczęstszymi, pożądanymi efektami w wyniku zastosowania automatyzacji i robotyzacji procesów produkcyjnych są: krótszy czas produkcji, mniejsze koszty utrzymania produkcji, zastosowanie maszyn w miejscach gdzie występują niedobory kadrowe.
W Polsce odnotowuje się stosunkowo niski poziom cyfryzacji, automatyzacji i robotyzacji gospodarki w odniesieniu do średniej światowej. Inwestycje podjęte na rzecz wdrażania nowoczesnych technologii w przedsiębiorstwie, zwracają się w różnym czasie, ponieważ są zależnie od mikro i makro czynników takiej organizacji. Do takich czynników należą: rodzaj produkcji, ceny używanych w produkcji komponentów, liczba odbiorców na rynkach zbytu. Podejście przedsiębiorcy do inwestycji ma kluczowe znaczenie w określeniu opłacalności przedsięwzięcia. Doprecyzowując, można oszacować zapotrzebowanie finansowe na przedsięwzięcia w ogromnej skali, przekraczającej możliwości działalności, ale można też np. zautomatyzować jeden, ale istotny obszar produkcji, który mógłby znacznie zwiększyć zyski w przyszłych latach. Przykładowo, szacuje się, że zakup robota w dużym procesie produkcyjnym może mieścić się średnio w kosztach ok. 100 tys. euro. Przy zakupie robota należy jeszcze uwzględnić koszty dostosowania jego pracy do istniejących procesów działania linii produkcyjnych (np. zainstalowanie dodatkowych urządzeń wspierających pracę). Wykorzystując wskaźniki stopy zwrotu (ROI), oszacowano, że średni zwrot z dużych inwestycji na automatyzację i robotyzację w przedsiębiorstwie może nastąpić po okresie ok. 2 lat. Nie mniej jednak skupienie się na znacznie mniejszych procesach zachodzących w działalności, również może być rentowne, a okres zwrotu może być znacznie szybszy niż w przypadku dużych przedsięwzięć. Podczas dokonywania wyboru obszaru procesów, które będą automatyzowane warto też uwzględnić właściwą kolejność etapów działania na rzecz podjętych inwestycji, które także są kluczowe dla ich rentowności. Przychody te mogłyby pozwolić na dalsze finansowanie przedsięwzięć, np. o znacznie większym rozmachu. Przedsiębiorcy mający problemy finansowe w zakładach pracy powinni się liczyć z tym, że nadmierna redukcja kosztów stawiana w opozycji do inwestowania prowadzi najczęściej do zamknięcia działalności, nie do jej przetrwania, ani tym bardziej rozwoju. Celem nadrzędnym w podejmowaniu decyzji o przeznaczeniu środków na inwestycję w automatyzację i robotyzację procesów przedsiębiorstw powinna być stopa zwrotu z inwestycji w korelacji do realnych działań jakie można wdrożyć w zaplanowanych przedziałach czasowych. Ustalanie realnych założeń w wyznaczonym horyzoncie czasowym to podstawa planowania inwestycji. Prywatne środki jakie muszą przeznaczyć polscy przedsiębiorcy na inwestycje zgodne z cyfryzacją, automatyzacją i robotyzacją są bardzo wysokie w stosunku do realiów finansowych działalności. Duża dynamika otoczenia zmusza też przedsiębiorców do zastanowienia się czy po dokonanych inwestycjach uda im się znaleźć w przyszłości rynki zbytu, które zaakceptują ceny produktu, jednocześnie nie przekraczając granicy rentowności zakładu pracy. Na zaistniałe wyzwania odpowiadają różne rodzaje instrumentów wsparcia opracowane przez rząd oraz Unię Europejską, która po określeniu w danej perspektywie finansowej celów wspólnotowych realizuje je w krajach członkowskich. W obecnej strategii finansowej, zaplanowanej na lata 2021-2027, Unia Europejska wyznaczyła jako jeden z sześciu priorytetów wsparcie przedsiębiorstw w działaniach wpisujących się w tzw. TRANSFORMACJĘ CYFROWĄ, gdzie koncepcja Przemysłu 4.0, a co za tym idzie, nakłady na automatyzację i robotyzację przedsiębiorstw również mieszczą się we wspomnianej transformacji. Transformacja cyfrowa zawiera wszelkie działania związane z zastosowaniem innowacyjnych technologii mające na celu zmiany w modelach biznesowych firmy, w tym zmiany w procesach produkcyjnych. Transformacja cyfrowa uwzględnia działania na rzecz automatyzacji i robotyzacji jako kluczowe, działania te obejmują zarówno procesy produkcyjne (nowe maszyny produkcyjne) jak i biznesowe (np. rozwiązania IT). Należy zaznaczyć, że samo zastosowanie technologii cyfrowych zawsze podnosi wartość procesów produkcyjnych i biznesowych w przedsiębiorstwach. Należy jednak zastanowić się nad stopą zwrotu wkładu własnego (często od 15 do nawet 50%), który zawsze jest wymagany gdy korzysta się dofinansowania ze środków Unii Europejskiej.
Kiedy nie ma potrzeby inwestowania w cyfryzację, automatyzację i robotyzację?
Gdy nad wdrożeniem cyfryzacji, automatyzacji i robotyzacji procesów produkcyjnych zastanawia się mały zakład produkcyjny, zdecydowanie bardziej rozważnie należy ocenić np. koszty wdrożenia robota w korelacji z zyskami, które miałby przynieść w najbliższych latach. Należy głębiej przeanalizować czy rentowne będą koszty dostosowania dotychczasowego profilu zakładu produkcyjnego do aktualnie istniejących rozwiązań technologicznych, zwłaszcza gdy jest to zakład cechujący się niepowtarzalnymi procesami. Nie zawsze więc duże inwestycje w nowoczesne technologie będą rentowne dla małych firm. Nie mniej jednak, przeprowadzone analizy ekonomiczne w przedsiębiorstwach, które zdecydowały się zainwestować w cyfryzację, automatyzację i robotyzację procesów produkcji oraz procesów biznesowych, wielokrotnie potwierdzają opłacalność zaabsorbowanego kapitału.
Najczęstsze błędy przy ubieganiu się o dotacje unijne dla firm i jak ich unikać
Uzyskanie dotacji unijnej może stanowić kluczowy impuls dla rozwoju firmy, umożliwiając realizację inwestycji, wdrażanie innowacji czy ekspansję na nowe rynki. Jednakże proces aplikacyjny bywa złożony i wymaga precyzyjnego przygotowania. Niestety, wiele firm popełnia błędy, które skutkują odrzuceniem wniosków lub opóźnieniami w przyznaniu środków. W tym artykule omówimy najczęstsze błędy przy ubieganiu się o dotacje unijne oraz podpowiemy, jak ich uniknąć, aby zwiększyć swoje szanse na uzyskanie finansowania.
1. Nieodpowiedni wybór programu dotacyjnego
Jednym z najczęstszych błędów, jakie popełniają przedsiębiorcy, jest wybór programu dotacyjnego, który nie pasuje do specyfiki ich projektu. Każdy program ma określone cele, priorytety oraz grupy docelowe. Aplikowanie do niewłaściwego programu skutkuje automatycznym odrzuceniem wniosku.
Jak uniknąć tego błędu?
Dokładnie zapoznaj się z regulaminem i celami programu – sprawdź, czy Twój projekt wpisuje się w priorytety programu.
Skonsultuj się z doradcą – specjaliści ds. dotacji mogą pomóc w doborze odpowiedniego programu, co zwiększy Twoje szanse na uzyskanie wsparcia.
2. Brak zgodności projektu z wymogami formalnymi
Wymogi formalne to zbiór warunków, które musi spełniać każdy wniosek. Są one szczegółowo opisane w dokumentacji programu, ale wiele firm nie zwraca na nie wystarczającej uwagi. Błędy formalne, takie jak brak wymaganych załączników, mogą sprawić, że wniosek nie zostanie nawet oceniony merytorycznie.
Jak uniknąć tego błędu?
Stwórz listę wymaganych dokumentów – przed złożeniem wniosku upewnij się, że masz wszystkie załączniki i że są one poprawnie wypełnione.
Sprawdź terminy – niedotrzymanie terminów składania dokumentów również jest częstym błędem, dlatego warto zaplanować prace z wyprzedzeniem.
3. Niedokładny opis projektu
Opis projektu to kluczowy element wniosku, który przedstawia, co chcesz zrealizować dzięki dotacji. Zbyt ogólne lub niekompletne opisy sprawiają, że instytucje oceniające nie są w stanie właściwie ocenić wartości i celowości projektu. To często skutkuje niską punktacją i odrzuceniem wniosku.
Jak uniknąć tego błędu?
Przygotuj szczegółowy opis działań – jasno przedstaw cele, zakres działań, planowany harmonogram oraz efekty, jakie chcesz osiągnąć.
Uwzględnij wszystkie etapy projektu – od momentu rozpoczęcia, poprzez poszczególne działania, aż po zakończenie projektu i jego wpływ na firmę.
4. Zaniżanie kosztów projektu
Zaniżanie kosztów projektu to błąd, który może prowadzić do problemów w późniejszych etapach realizacji projektu. Chęć zmniejszenia kosztorysu często wynika z obawy przed brakiem wkładu własnego, ale w praktyce może prowadzić do braku wystarczających środków na realizację inwestycji.
Jak uniknąć tego błędu?
Sporządź realistyczny budżet – uwzględnij wszystkie koszty, w tym ukryte i pośrednie.
Skorzystaj z pomocy księgowego lub doradcy – specjalista pomoże Ci oszacować koszty bardziej precyzyjnie i uniknąć niepotrzebnych błędów.
5. Niedostateczne uzasadnienie korzyści z realizacji projektu
Każdy wniosek o dotację powinien zawierać szczegółowe uzasadnienie, dlaczego realizacja projektu jest korzystna nie tylko dla Twojej firmy, ale także dla rynku i społeczeństwa. Brak tego elementu może sprawić, że projekt zostanie oceniony jako mało istotny.
Jak uniknąć tego błędu?
Podkreśl innowacyjność projektu – wskaż, jakie nowe rozwiązania wprowadzisz na rynek.
Przedstaw wpływ społeczno-gospodarczy – np. stworzenie nowych miejsc pracy, zwiększenie konkurencyjności firmy, pozytywny wpływ na środowisko.
6. Brak lub niewystarczający wkład własny
Wkład własny to często wymagany element przy aplikowaniu o dotacje unijne. Niewystarczający wkład własny lub brak możliwości jego udokumentowania może skutkować odrzuceniem wniosku. Wiele firm zapomina również, że wkład własny może obejmować nie tylko środki finansowe, ale także np. wartość wkładu rzeczowego.
Jak uniknąć tego błędu?
Przeanalizuj możliwości finansowe firmy – zanim złożysz wniosek, upewnij się, że posiadasz wymagany wkład własny.
Zbadaj możliwość finansowania z innych źródeł – np. kredytów inwestycyjnych czy leasingu, które mogą wspomóc realizację projektu.
7. Niepoprawne prognozy finansowe
Prognozy finansowe są ważnym elementem oceny wniosku, ponieważ pokazują, czy projekt będzie rentowny i czy firma jest w stanie zrealizować go zgodnie z planem. Błędy w prognozach mogą wynikać z braku odpowiednich analiz rynkowych lub niedostatecznego zrozumienia rynku.
Jak uniknąć tego błędu?
Opracuj realistyczne prognozy – uwzględnij wszystkie koszty oraz spodziewane przychody.
Skorzystaj z pomocy analityka finansowego – pomoże on opracować rzetelne prognozy i ocenić opłacalność projektu.
8. Brak odpowiedniego przygotowania do audytu
Wiele firm zapomina, że po przyznaniu dotacji projekt może zostać poddany kontroli. Brak przygotowania do audytu i niekompletna dokumentacja może prowadzić do konieczności zwrotu środków.
Jak uniknąć tego błędu?
Dokumentuj wszystkie wydatki – zachowuj faktury, umowy i raporty dotyczące realizacji projektu.
Prowadź dokładną księgowość projektu – upewnij się, że wszystkie wydatki są zgodne z założeniami budżetu.
9. Niewystarczająca analiza ryzyka
Wielu przedsiębiorców pomija aspekt analizy ryzyka przy przygotowywaniu wniosku. Projekty inwestycyjne są obarczone ryzykiem, dlatego warto przedstawić plan działania w przypadku wystąpienia problemów.
Jak uniknąć tego błędu?
Przeprowadź analizę SWOT – zidentyfikuj potencjalne zagrożenia i przygotuj plan działań naprawczych.
Przedstaw plan zarządzania ryzykiem – wskaż, jakie działania podejmiesz, aby minimalizować ryzyko niepowodzenia projektu.
10. Brak profesjonalizmu w przygotowaniu wniosku
Niedbale przygotowany wniosek, pełen literówek, błędów merytorycznych i nieczytelnych informacji, może sprawić, że Twój projekt zostanie odrzucony już na etapie oceny formalnej.
Jak uniknąć tego błędu?
Zadbaj o język i estetykę wniosku – pisz zrozumiałym i profesjonalnym językiem, unikaj nadmiernego żargonu.
Zleć weryfikację wniosku innym osobom – świeże spojrzenie pomoże wyeliminować ewentualne błędy.